Wszystko, co musisz wiedzieć o lekach przeciwwirusowych

​Leki przeciwwirusowe stosowane są w okresach zwiększonej zachorowalności na choroby wirusowe. Mogą być przyjmowane zarówno przez dorosłych, jak i dzieci, by wzmocnić odporność i wspierać organizm w walce z infekcjami. Co należy wiedzieć o tych preparatach? Jak wykorzystać je w leczeniu i profilaktyce infekcji wirusowych?

Rodzaje leków przeciwwirusowych

Leki przeciwwirusowe, inaczej niż środki łagodzące tylko objawy choroby, uderzają w źródło infekcji, czyli wirusy. Doprowadzają do zniszczenia i usunięcia patogenów. To właśnie wirusy odpowiadają za sezonowe choroby takie jak grypa, dlatego w przypadku wystąpienia pierwszych niepokojących symptomów, warto zastosować odpowiedni preparat. Leki przeciwwirusowe mają zdolność przeciwdziałania rozprzestrzenianiu się infekcji.

W preparatach dostępnych bez recepty zawarte są zwykle tzw. leki nowej generacji, czyli inhibitory neuraminidazy – oseltamiwir i zanamiwir. Działają na wirusy grypy typu A i B. Wywołują mniej skutków ubocznych niż leki starszej generacji. Zamiast wspomnianych substancji popularne preparaty przeciwwirusowe dostępne w aptekach zawierają też pranobeks inozyny.

Jak działają leki przeciwwirusowe?

Oseltamiwir i zanamiwir mają podobną budowę chemiczną do neuramindazy, dlatego są jej selektywnym inhibitorem. Wspomniana substancja występuje w wirusach grypy. Neuramindaza niszczy błony komórkowe podczas infekcji, co umożliwia patogenom wnikanie do wnętrza komórek i rozprzestrzenianie się w tkankach. Oseltamiwir i zanamiwir nie pozwalają wirusowi uwolnić się z zakażonej komórki. W ten sposób upośledzają nowo powstające patogeny, które nie mogą infekować dalszej części układu oddechowego.

Leki przeciwwirusowe zawierające pranobeks inozyny hamują syntezę wirusowego mRNA, wpływają na proces translacji. Stymulują też wydzielanie niektórych cytokin, działając na limfocyty T oraz makrofagi. Powodują także zwiększenie produkcji części przeciwciał. Leki przeciwwirusowe modulują w ten sposób układ odpornościowy organizmu, co okazuje się ważne szczególnie w przypadku nawracających infekcji.

Dla kogo leki przeciwwirusowe?

Leki przeciwwirusowe przeznaczone są dla osób, u których pojawiły się pierwsze symptomy choroby wirusowej. Zaleca się je przede wszystkim w ostrym przebiegu infekcji, gdy wystąpią wysoka gorączka, napady duszności czy silne bóle. Nie każdy chory wymaga przyjmowania leków przeciwwirusowych. Znaczna część pacjentów wraca do zdrowia bez ich stosowania, poprzestając na zażywaniu preparatów przeznaczonych do leczenia objawowego.

Leki przeciwwirusowe zaleca się jednak osobom zaliczanym do grupy podwyższonego ryzyka: dzieciom do ukończenia 5 roku życia, seniorom, kobietom w ciąży i karmiącym, osobom cierpiącym na choroby przewlekłe – astmę, niewydolność krążenia, przewlekła obturacyjna choroba płuc – pracownikom służby zdrowia i domów opieki oraz nauczycielom przedszkolnym.

Jak stosować leki przeciwwirusowe?

Ważne, by w przypadku wystąpienia infekcji wirusowej zadziałać w ciągu pierwszych 36 godzin od pojawienia się objawów. To okres, w którym następuje maksymalna replikacja wirusa. Przyjęcie leków przeciwwirusowych w tym momencie ogranicza rozprzestrzenianie się infekcji, może złagodzić jej przebieg i skrócić czas powrotu do zdrowia. Czas stosowania preparatów to od 5 do 14 dni, w zależności od wskazań lekarza i zaleceń producenta znajdujących się w ulotce dołączonej do produktu.

Leki przeciwwirusowe mogą wspierać organizm w walce z wirusami i działać immunostymulująco. Ich przyjmowanie jest wskazane w przypadku nawracających infekcji oraz wtedy, gdy należy się do tzw. grupy podwyższonego ryzyka. Warto pamiętać o tym, że zażywanie leków przeciwwirusowych zwiększy powodzenie farmakoterapii tylko wtedy, gdy zostaną przyjęte już przy pierwszych objawach infekcji. Zanim zacznie się stosować je profilaktycznie, warto skonsultować się z lekarzem, który dopasuje preparat i dawkowanie do indywidualnych potrzeb pacjenta.