Czy mózg potrzebuje cukru do prawidłowego funkcjonowania? Obalamy mity!

​Węglowodany są najważniejszym źródłem energii, niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania organizmu – w tym pracy mózgu. Czy to oznacza, że codzienna dieta powinna obfitować w produkty spożywcze dostarczające duże ilości cukru? Pomożemy ci rozwiać wątpliwości.

Mózg, aby mógł pracować na wysokich obrotach, zużywa nawet 25% energii pochodzącej przede wszystkim z glukozy. Chociaż faktycznie praca tego narządu w dużej mierze zależy od cukru, wcale nie oznacza to, że można bezkarnie objadać się ciastkami czy cukierkami.

Fakt: mózg potrzebuje glukozy

Glukoza jest cukrem, którego mózg potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania. Jeśli organizm nie otrzymuje tego składnika w odpowiedniej ilości, wówczas dochodzi do ograniczenia jego dostaw do innych organów – po to, aby mózg otrzymał go w pierwszej kolejności[1]. Przykład ten dokładnie obrazuje, jaką rolę odgrywa glukoza.

Mit: glukozę można dostarczać z dowolnego źródła

Dostarczanie cukrów prostych nie jest dobrym pomysłem, aby zaspokoić zapotrzebowanie mózgu na glukozę. Dlaczego? Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia cukry proste nie powinny przekraczać 5% zapotrzebowania energetycznego.

Warto przy tym podkreślić, że sacharoza – jako źródło glukozy – nie jest pożądana w diecie. Należy do dwucukrów, który dostarcza wyłącznie energię. Prowadzi jednocześnie do zwiększenia syntezy cholesterolu VLDL w wątrobie, który stanowi źródło cholesterolu LDL sprzyjającego rozwojowi miażdżycy[2]. 

Fakt: słodycze nie są dobre dla mózgu

Gotowe wyroby cukiernicze wcale nie sprzyjają zdrowiu mózgu. Dlaczego? Stanowią źródło izomerów trans kwasów tłuszczowych, które podnoszą poziom „złego” cholesterolu[3]. To z kolei zwiększa ryzyko rozwoju miażdżycy, która może skutkować nie tylko zawałem serca, ale i udarem mózgu.

Mit: napoje słodzone można pić bez ograniczeń

Chociaż napoje słodzone są źródłem cennej glukozy, ich wypijanie w nadmiarze jest szkodliwe. Nie tylko przyczyniają się do wzrostu masy ciała poprzez dostarczanie pustych kalorii, ale też mogą zwiększać ryzyko udaru mózgu.

Badania naukowe pokazują, że napoje słodzone mogą odpowiadać za wzrost poziomu cholesterolu LDL. Jeśli jego stężenie przekracza obowiązujące normy, nadwyżka będzie sprzyjać tworzenia blaszki miażdżycowej. Stąd już krok do miażdżycy i udaru mózgu, będącego jej konsekwencją.

Mit: glukozę można zastąpić fruktozą

Fruktoza jest cukrem, który – spożywany w nadmiarze – może prowadzić do spowolnienia pracy mózgu. Objawia się to m.in. pogorszeniem pamięci oraz obniżeniem zdolności do przyswajania nowych informacji.

Fakt: mózg potrzebuje węglowodanów złożonych

Dostarczanie do mózgu glukozy jest koniecznością, jednak znaczenie ma nie tylko ilość, ale jej źródło. Ogromną rolę odgrywają węglowodany złożone, które nie powodują gwałtownych skoków glukozy we krwi. Uwalniana stopniowo, może być też wykorzystywana przez dłuższy czas.

Wśród najlepszych źródeł węglowodanów złożonych wymienia się m.in.:

• warzywa,
• nasiona roślin strączkowy,
• ryż brązowy,
• pełnoziarniste pieczywo,
• różnorodne kasze,
• makarony pełnoziarniste.

Ważne nie tylko węglowodany

Jeśli chcesz mieć pewność, że twój mózg będzie pracował wydajnie i nie zaskoczy pogorszoną pamięcią, zwróć uwagę nie tylko na węglowodany. Ważną rolę odgrywają także tłuszcze, które stanowią nawet 60% suchej masy mózgu.

Szczególne znaczenie mają wielonienasycone kwasy tłuszczowe – głównie kwasy omega-3 i omega-6. Dlaczego są ważne? Badania epidemiologiczne wskazują, że zwiększone spożycie tych składników odżywczych może zmniejszyć ryzyko choroby Alzheimera[4].  Warto zatem do diety włączyć nie tylko źródła węglowodanów złożonych, ale również takie produkty spożywcze jak np. tłuste ryby morskie, oleje roślinne – źródła NNKT. Na uwagę zasługują również algi morskie, które są naturalnym źródłem DHA – kwasu ważnego z punktu widzenia funkcjonowania mózgu. Można je znaleźć m.in. w żywności funkcjonalnej – margarynie do smarowania pieczywa Optima Neuro wzbogaconej olejem z mikroalg morskich, który jest źródłem DHA.

Jeżeli zależy ci na utrzymaniu sprawności umysłowej przez wiele lat, zadbaj o dostarczenie wszystkich składników odżywczych – nie tylko węglowodanów, ale i tłuszczów. Zwróć jednak uwagę, aby nie były to wyłącznie cukry proste i tłuszcze nasycone. Zwiększenie spożycia węglowodanów złożonych wyjdzie ci na zdrowie!

[1] https://odzywianie.hellozdrowie.pl/artykul-co-cukier-robi-z-twoim-mozgiem/

[2] https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/68205,weglowodany

[3] https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/what-should-you-eat/fats-and-cholesterol/

[4] https://www.mp.pl/pacjent/dieta/diety/diety_w_chorobach/194938,dieta-w-chorobie-alzheimera

Artykuł partnera